Inzicht gewenst

Desiderius Erasmus (1469 – 1536) zei het al in zijn adagia en in zijn Institutio principis christiani:  een vorst, een staatshoofd moet het algemeen belang dienen – en niet het eigenbelang – door vrede en vrijheid te bevorderen, door misdaad en corruptie te…

Gastvrij

Elke dag ontstaan er nieuwe woorden door de ontmoeting van woorden. Het Nederlands kan een eindeloze hoeveelheid combinaties van woorden maken, denk aan langeafstandsloper, langetermijnplanning, oudemannenhuis en zwangerschapshogebloeddruk. Met de betekenis van deze samenstellingen is soms iets vreemds aan de…

Afkoopfilantropie

De Amerikaanse journalist Anand Giridharadas (1981) zegt: “Natuurlijk is het hartstikke mooi en lovenswaardig als rijke mensen geld geven aan goede doelen. Het eerste probleem is echter dat deze donaties, hoe nobel ook op individueel niveau, deel uitmaken van een…

Burgers of klanten?

Wie het heeft over “liberalisme” verwijst meestal naar de politieke stroming die in de negentiende eeuw ontstond, na de Franse Revolutie. Liberalen willen publieke en private belangen van elkaar scheiden. Want, als publieke belangen in private handen zijn, liggen willekeur…

Over het vasteland, het troebele water en het gesprek

Essay ingestuurd voor de Joost Zwagerman Essayprijs 2023, niet genomineerd, toch het lezen waard. “Veel mensen weten de dingen zeker. Dat biedt houvast, ook al is daar soms weinig reden voor. De veiligheid van vaste grond onder de voeten is…

Na ons de domheid

Natuurlijk moet je delen wat je opdoet aan inzichten, zeker als het denkbeelden betreft die over de toekomst van de aarde en de samenleving gaan. Die dingen moeten gezegd zijn, juist omdat dat minder en minder lijkt te gebeuren.  Maar…

Eieren

Taal weerspiegelt de werkelijkheid, maar kan deze slechts zeer beperkt veranderen. Via taal laat je zien waar je staat, sociaal, maatschappelijk, politiek. Met woordkeuze, idioom, jargon, zinsbouw en accent geef je aan wie je in feite bent. Er zijn mensen…

Dwalend volk

Frederik II van Pruisen schreef in 1770 aan d’Alembert: “Het is vergeefse moeite de mensheid te willen voorlichten. Men moet genoegen nemen met eigen wijsheid, zo men daartoe in staat is, maar moet het gewone volk overlaten aan de dwaling.”…

Zwijnerij

Een eettentje in een klein dorpje in Noord-Italië. Zij ruimt steunend vanuit vet aangezet ongenoegen tafels af en neemt zuchtend bestellingen op. Hij serveert wat hij kookt min of meer vrolijk aan de gasten. Menu dal giorno, brassato e linguini,…

Opgang

Spelend in een band of een ander muziekgezelschap kunnen de uitvoerders eenwording ervaren met wat zij uitvoeren. Blikken over een weer, een glimlach, herkenning – zo gaat ie echt goed; dit is meer dan we hadden afgesproken – maar niet…

Al dat licht

Kijken wij terug naar al die dingen die zo ingewikkeld, onbereikbaar, veraf en nastrevenswaardig om te kunnen, te weten of te versmaden waren, de dingen die ons nu zo gewoontjes voorkomen omdat we ze kunnen, kennen, afwijzen of doorzien… De…

Sociale authenticiteit verbindt de samenleving

Over The Malaise of Modernity (1991) van Charles Taylor Charles Talyor (1931) is een Canadees filosoof die zich afzet tegen overmatig individualisme en pleit voor verbinding met de samenleving. Met De Bronnen van het Zelf (1989) schrijft hij een omvangrijke…