Thierry Baudet schrijft in de Volkskrant van 26 augustus 2021 een opiniestuk met de titel “Waarom die behoefte aan een safe space voor de eigen denkbeelden?”. Daarin verweert hij zich tegen het opiniestuk van Michiel Beute, afdelingsleider van het Christelijk Gymnasium Sorghvliet, getiteld “Scholen, aarzel niet tegengif te bieden aan desinformatie uit rechts-radicale hoek”.
Baudet stelt inleidend: “‘Tegengif’ bieden aan ‘desinformatie uit rechts-radicale hoek’ en de vraag durven stellen of een PVV’er wel voor de klas mag staan, is in zichzelf onverdraagzaam.”
Helder denken
Baudet opent met de tegenwerping dat Beute “hatelijkheden zonder feitelijke onderbouwing” de boventoon laat voeren. Omdat de onderbouwing van de argumentatie zo belangrijk is, en omdat deze bij Baudet zo rammelt, wil ik dit opiniestuk van Baudet tegen het licht houden en niet ‘rechts’ laten liggen. Want, juist in deze tijd van scepsis, samenzweringsdenken en achterdocht ten aanzien van de wetenschap en het heldere denken, is het van belang om alert en in gesprek te blijven.
Feitenvrije verwijten
Beute beschrijft aldus Baudet “een maatschappelijke trend waarin ‘populisten’ steeds vaker ‘dat vind ik nu eenmaal’ als argument hanteren. De rede, de waarheid, zou ver te zoeken zijn.” Dan stelt Baudet: “Maar het opmerkelijke is dat juist de mensen die dit betogen, zélf schuldig zijn aan feitenvrije verwijten, intolerantie en het (bewust) verdraaien van de opvatting van de tegenstander. In zijn artikel geeft Beute daarvan onbedoeld een perfect voorbeeld.”
Hiermee bijt Baudet zichzelf in de staart: met welke feiten gaat Baudet zijn stellingname onderbouwen? En, vertoont Beute werkelijk intolerantie, verdraaiing en feitenvrij verwijten? Nee, hier richt Baudet een zogenaamde ‘stropop’ op – een vertekening van de stellingname van zijn tegenstander – om met deze vertekening punten te scoren. (Merk overigens op, dat Baudet zich hier bijna letterlijk bedient van de formuleringen van kritiek die juist zijn partij en zijn geestverwanten (be)treffen…)
Ruimte voor andere geluiden
Wat is er aan de hand? Baudet vertelt dat een leerling van de school van Beute zich had beklaagd over gebrek aan ‘ruimte voor andere geluiden’ op school. Deze leerling “hekelde het ‘diversiteitsdenken’ dat de norm was geworden.” Beute was hier verontwaardigd over. Beute vindt de domheid van de situatie rond deze leerling stuitend, omdat de school in wezen een vrijplaats was geweest voor tegendraads denken. Een haven van onafhankelijkheid, creativiteit en dwarse geluiden.
Maar, dat diversiteitsdenken biedt inderdaad geen ruimte voor precies dat ene ‘andere geluid’ van deze rechts-radicale leerling; want, vele andere opvattingen krijgen de ruimte, maar – bij definitie – juist niet die ene opvatting die het diversiteitsdenken verwerpt. Is dit nu een voorbeeld van een feitenvrij verwijt waaraan Beute zich schuldig maakt, of juist van het verdraaien van de opvatting van Beute? Alles wijst op het laatste. Bovendien: als er één denkrichting is die ruimte biedt aan andere geluiden, dan is dat wel het diversiteitsdenken.
Injectie met gif
Baudet legt Beute de volgende stelling in de mond: “Een school moet volgens Beute ‘van de daken schreeuwen’ dat ‘het gif’ wordt bestreden dat ‘Geert Wilders, Thierry Baudet en de hunnen in onze samenleving injecteren.’”
Maar hier laat Baudet belangrijke informatie weg bij het citeren van de tegenstander – alweer een ‘stropop’ – namelijk de informatie dat Beute oproept om te staan voor gelijkheid, vrijheid en fatsoen, en dat hij van het dak wil schreeuwen dat racisten en ontkenners van de klimaatcrisis fout zijn en dat liegen fout is.
Voor het gemak stapjes overslaan
Racisme en leugens ziet Beute dus als het ‘gif’ dat Wilders en Baudet en de hunnen in de samenleving injecteren, en niet in de eerste plaats – zoals Baudet dat met zijn volgorde van argumenten suggereert – hun stellingname over de pandemie en de klimaatverandering.
Alweer slaat Baudet dus een stapje over, ten gunste van zijn argumentatie maar ten koste van zijn integriteit.
“Veel onverdraagzamer kan het niet”, aldus Baudet. Is het onverdraagzaam als je tegen leugenaars en racisten stelling neemt? Ja natuurlijk is dat tegenover hen onverdraagzaam, maar dat is ook het enige antwoord, juist ten behoeve van de verdraagzaamheid ten aanzien van al die anderen die het nodig hebben.
Onverdraagzaam diversiteitsdenken?
“Racisme bestaat en het diversiteitsdenken waar Beute zo enthousiast van wordt is daar – paradoxaal genoeg – misschien wel een voorbeeld van”, stelt Baudet. De claim van Baudet dat diversiteitsdenken een voorbeeld van racisme is, wordt nergens onderbouwd. Zijn ‘misschien’ doet echter niets af aan de absurditeit van deze claim, maar laat ondertussen het ‘gif’ van deze kwalijke suggestie niettemin zijn werk doen.
Afsluitend vraagt Baudet de lezer hyperbolisch: “Waar is Beute zo bang voor? […] Vanwaar de brutaliteit om de ideeën van honderdduizenden, zo niet miljoenen, kiezers in Nederland te stigmatiseren?”
Het begin van een antwoord is: Beute stigmatiseert geen mensen, maar wijst zekere ideeën af en roept op tot gelijkheid, vrijheid en fatsoen. Hij wijst de stellingname van die ene leerling af die ruimte vraagt om zich te verzetten tegen die gelijkheid, die vrijheid en dat fatsoen.
Is dat het stigma dat “honderdduizenden, zo niet miljoenen, kiezers in Nederland” zouden dragen? Of mogen deze kiezers in Nederland zelf bepalen of ze kiezen voor gelijkheid, vrijheid en fatsoen?
Begrijpend lezen
Het staaltje argumenteren dat Baudet in zijn opiniestuk laat zien, verdient op zijn minst een plek in de bundel “Begrijpend lezen”, waarmee we onze jeugd willen toerusten met de eenentwintigste-eeuwse vaardigheden en mediawijsheid.
De bronnen
- Het opiniestuk van Baudet: https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/thierry-baudet-waarom-die-behoefte-aan-een-safe-space-voor-de-eigen-denkbeelden~b1a20ced/
- Het opiniestuk van Beute: https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/opinie-scholen-aarzel-niet-tegengif-te-bieden-aan-desinformatie-uit-rechts-radicale-hoek~bf2c0a08/
- Meer over de stropop: https://www.rijkwillemse.nl/blog/de-vogelverschrikker