Inspiratie voor sociale innovatie op Documenta 13

Het lijkt erop dat Documenta 13 van conservator Carolyn Christov-Bakargiev alle bezoekersrecords heeft gebroken. En dat met een thema dat zij niet expliciet samenvat, behalve in de zin ‘dOCUMENTA 13 is driven by a holistic and non-logocentric vision that is skeptical of the persisting belief in economic growth’.

Kunst mag weer maatschappelijk zijn. Documenta 13 biedt volop inspiratie voor sociale innovatie, nieuwe manieren van samenwerken en politiek bedrijven, en om tegen de economie aan te kijken. Een hele kleine selectie uit een tweedaags bezoek…

Alleen voor honden

Met Dog Run (mixed media) speelt Brain Jungen op een onschuldige manier met uitsluiting en integratie. Alleen mensen met een hond mogen zijn installatie bezoeken, die vol met speeltuig en trainingstoestellen voor honden staat. Met daarbij enkele deskundige begeleiders. De anderen mogen toekijken. De heerlijke dynamiek van het hondenveldje uitvergroot. Voer voor politici en initiatiefnemers. Maar ook: welke kleine kern, welke corporatie, gemeente of welke wijk zou hier niet heel blij van worden?

Sanatorium voor stedelijke aandoeningen

Of het Sanatorium van (mixed media, group activity) van Pedro Reyes, waarin de bezoekers in een serie korte, intensieve sessies behandeling kunnen krijgen tegen stedelijke aandoeningen als stress, eenzaamheid, angst et cetera. Met veel humor stelt hij urbane problemen aan de orde en geeft hij het begrip beeldhouwkunst een nieuwe lading. Hier ontstaan nieuwe ideeën, perspectieven en samenwerkingen.

Anger management workshops

Stuart Ringholt houdt dagelijkse Anger Workshops, publieksparticipatie in de vorm van groepstherapie. Deelnemers kunnen onder zijn leiding, achter gesloten deuren hun stress, woede en liefde uitdrukken samen met de andere leden van de groep. Onder begeleidende muziek van Metal tot Mozart. En, als je Stuart aan het werk ziet, valt de ondeugende twinkeling in zijn ogen heel soms op, en de lach op het gezicht van de deelnemers.

A forest

Janet Cardiff en George Bures Miller maken een 25 minuten durende 3d-geluidscollage in het bos. Een beklemmende (her)beleving van oorlog (een veelgebruikt thema op deze Documenta) en van buitenleven, met prachtige momenten van meditatie. Je waant je midden in de oorlog, met overvliegende vliegtuigen, die beschoten worden, met explosies die tot in je nieren doordreunen, en met prachtige muziek van Arvo Pärt.

Inspiratie en groepsbeleving zijn de sleutelwoorden. Een verrijking voor elk stadspark, deze vorm.

Openbare lessen kwantumfysica

Documenta 13 heeft kwantumfysicus Anton Zeilinger uitgenodigd om zijn experimenten in de tentoonstelling te reproduceren. Zijn studenten leggen het uit, voor het blackboard, of bij de experimentele opstellingen met veel lasers, luidsprekers en prisma’s. Het beroemde dubbele-spleet-experiment wordt hier herhaald, waarbij fotonen door een plaat met twee spleten gaan en met elkaar interacteren, volgens de wetten van de kwantummechanica. Behalve praktische toepassingen, levert dit ook een nieuwe discussie op over wat de werkelijkheid is.

En meer…

Natuurlijk is het niet allemaal zo letterlijk op te vatten en zien we ook esthetiek en gelaagdheid en ontoegankelijker (en wel prachtig) materiaal. Maar als je op zoek bent naar ideeën voor sociale innovatie, of voor nieuwe manieren om publiek bij jouw zaak te betrekken…

In het prachtig ingetogen Begleitbuch vind je nog vele ideeën en invalshoeken op sociale innovatie, nu de tentoonstelling voorbij is.

Kijk hier naar een indruk van de tentoonstelling https://www.flickr.com/search/?user_id=29297291%40N08&view_all=1&text=documenta&sort=relevance.

En hier naar de website van Documenta 13: http://d13.documenta.de