We kijken terug op een jaar van aantasting. Vanuit een land met een luxe infrastructuur, een verdraagzaam klimaat en een robuust systeem voor zorg, onderwijs en openbare voorzieningen – zeker in vergelijking met al die landen waarin de leiding in handen is van autocraten of nog erger, en waarin een rechtvaardige verdeling van macht, middelen en rechtvaardigheid ver te zoeken is.
Een jaar van aantasting niettemin, waarin de democratie zichzelf in zijn grondwettelijke staart dreigt te bijten, waarin helder denken en redeneren naar de achtergrond dreigen te verdwijnen ten gunste van geruchten en verdichtsels die de blik op wat we kunnen weten vertroebelen, en waarin een nieuwe verzuiling dreigt: die van de echokamers.
In het kielzog van beide lijkt het populisme aan draagvlak te winnen en gaat een genuanceerde uitwisseling van standpunten verloren ten gunste van gemakkelijk toegankelijke stellingnames rond waarden als de natiestaat – die bedreigd wordt door krachten van buiten, het godgegeven geloof – dat verloren gaat aan losbandigheid – en het gezin dat zijn traditionele functie verliest aan tegennatuurlijke veranderingen. Bijvoorbeeld.
En dat terwijl het in ons land aantoonbaar nog nooit zo goed is geweest. Laten we daarom uitkijken naar versteviging op die plekken waar de aantasting driegt toe te slaan.
(Gepubliceerd naar aanleiding van in2023.nl – die website gaat binnenkort uit de lucht.)