Documenta 15 – 2022

Deze Documenta bevat werken van uiteenlopende kwaliteit. Van schitterend poëtische werken tot amateuristische residuen van (wellicht) zeer nuttige workshops.

Het hoofdthema – onderdrukking – maakt deze Documenta zeer politiek gedreven, wat geen diskwalificatie hoeft te zijn, maar wat op plaatsen leidt tot eendimensionaliteit en minder diepgang.

Onderwerpen als genocide, overheden die volkeren verdrijven van hun land, overheden die zich misdragen komen in zo goed als alle werken terug. De activistische agenda gaat daardoor vaak voor, in wat als kunst wordt gepresenteerd.

Dat betekent dat de inhoud in veel werken voor de kunstzinnige keuzes komt te staan, wat zorgt voor documentair activisme waar poëzie, eigenzinnige keuzes en gelaagdheid wellicht effectiever zijn en minder tijdgebondenheid opleveren.

Waar beide samengaan – poëzie en appel op activisme – daar ontstaan uitzonderlijk prachtige werken. Denk aan de installatie met projecties en geluid van de Vietnamese Nguyên Trinh Thi in het vestingswerk Rondell.

Of aan het werk boven in het Friedricianium van de Syrische filmmaker Komîna a Rojava ‘Lonely Trees’.

Of de razendsnelle en raadselachtige digitale teller boven op de gevel van het Friedricianium die de toenemende omvang van de schulden van de Australische regering aan de Aboriginals sinds 1901 blijkt aan te geven.

Of de soundscape van de Zuid-Afrikaanse groep Mafolofolo ‘Madeyoulook’ in Hotel Hessenland.

Of de film over de Armeense genocide, ‘Avalange’, van Pinar Ögrencie in het Hessisches Landesmuseum. En natuurlijk de fantastische ‘kelder’ die Amol K Patil inrichtte in de Hübner Halle…

Kunst als politieke hefboom? Deze Documenta is in ieder geval beslist geen kunst om de kunst. Een prachtige, wellicht noodzakelijke, maar ook uitdagende ontwikkeling.

Zie ook mijn blog over Documenta 13 https://www.rijkwillemse.nl/blog/inspiratie-voor-sociale-innovatie-op-documenta-13/ en De kracht van Kunst… https://www.rijkwillemse.nl/blog/de-kracht-van-kunst/.