Er zijn mensen die terugkijken op hun moederstad Arnhem als suf en provinciaal. Ze zijn hier opgegroeid, hebben hier hun opleiding genoten en vertrekken om het geleerde in glorieuze praktijk te brengen, in Rotterdam, Amsterdam, Parijs, New York of Milaan. Arnhem de opleidings- en doorstroomstad van naam.
“Ik heb keihard gewerkt in dat vermaledijde Arnhem,” zegt acteur Jacob Derwig in Vrij Nederland. “Er was geen donder te beleven. Ik kende 36 mensen en dat waren de studenten van de toneelschool.” Herman Koch schrijft in het Parool: “Dat ik me altijd zo negatief uitlaat over Arnhem wordt me daar niet eens kwalijk genomen. ‘Hij zet ons toch maar mooi op de kaart’, zeggen ze.” Beiden zijn al een tijdje niet in Arnhem geweest…
Er gebeurt veel in Arnhem. Dat weten wij. Modebiënnale, Made in Arnhem, Made under Arnhem, de Nacht van de Architectuur, de Showroom van Gang, het Avecom Filmfestival, het Woeste Weduwe Filmfestival, stripfestijn Bal du Piaf Mort, de Sonsbeek Theater Avenue, het Stage theaterfestival, Park Open, Popprijs Ernem Zweet, de overvolle poppodia van Arnhem Live, de Gelderse Muziekzomer, het IKF 05 korenfestival, jazz in Mahler, het SPRNG Jazzfestival, poëzie in de Melksalon…
Het netwerk rond het Hoofdkwartier, de creatieve kaart van OPA, de website www.arnhemaanzee.nl, ze geven een overtuigend beeld van een omvangrijk en steeds maar groeiend netwerk van culturele disciplines en platforms, organisaties, schrijvers, dichters, kunstenaars, architecten, dansers, componisten, acteurs, journalisten, ontwerpers et cetera in Arnhem en omgeving. Hier delen zij hun kennis en cultuur. En dat is de kracht van het culturele klimaat van Arnhem.
Arnhem loopt er gewoon niet genoeg mee te koop. Natuurlijk, de publiciteitsmachines van alle betrokken organisaties draaien op volle toeren, en ook de culturele agenda’s in kranten en op internet staan overvol. Maar is dat voldoende voor het culturele klimaat in en rond Arnhem? Laten we geen kansen liggen? Kunnen de afzonderlijke personen en initiatieven wel genoeg van elkaars kracht profiteren?
Wat is daarvoor nodig? Kort en goed: de blik naar buiten. Een internationale visie op de lokale kunst en cultuur. Zodat ook ambtenaren en politiek overtuigd raken van de noodzaak van een ruim budget voor culturele initiatieven. Samen delen, samen naar buiten treden. Zodat duidelijk wordt wat Arnhem qua kunst en cultuur te bieden heeft, nationaal en internationaal. Zodat contacten ontstaan met culturele netwerken in alle wereldsteden en zodat uitwisseling mogelijk wordt.
Het internationale perspectief in plaats van de ingekaderde, ambtelijke visie, dus. Dat zou eveneens maken dat projecten van formaat zoals de Rijnboogplannen en de Stadsblokken de invulling krijgen die ze verdienen: groots en meeslepend. Met zo’n brede visie was bijvoorbeeld de Floriade 2012 voor Arnhem naar alle waarschijnlijkheid niet op het nippertje democratisch afgeserveerd. (Er is geen plek waar zoveel moois nét niet gebeurt als in Arnhem. Gek genoeg loopt Arnhem juist daarmee wel te koop.)
Aan internationale belangstelling ontbreekt het Arnhem niet. Dat weten we allemaal. De Arnhemse mode heeft wereldwijde faam. Dutch Design geniet een grote internationale erkenning en heeft belangrijke vertegenwoordigers in Arnhem. De eigenzinnige ontwerpen van Arnhemse ontwerpers, bijvoorbeeld, staan in het Museum of Modern Art van New York. De werken van Arnhemse schilders hangen bij galeries in dezelfde stad. En, op www.arnhemaanzee.nl meldde zich een galerie in Sacramento (VS) die van plan is een overzichtstentoonstelling van Arnhemse kunst te maken.
De voorwaarden zijn er dus: een omvangrijk netwerk van hoogwaardige initiatieven, belangstelling uit het buitenland en een naam en faam die als vanzelf over de wereld reizen. Nu alleen nog de kracht van de samenwerking opzoeken, zowel inhoudelijk als publicitair. Niet elke discipline voor zich, maar samen waar samen mogelijk is. Daarvoor moet je wel durven te delen. Maar daar zijn we in Arnhem, allemaal, sterk genoeg voor.