Er zijn culturele hoofdrolspelers die terugkijken op hun moederstad Arnhem als suf en provinciaal. Ze zijn er opgegroeid, hebben er hun opleiding genoten en vertrekken om het geleerde in Rotterdam, Amsterdam, Parijs, New York of Milaan in glorieuze praktijk te brengen. Arnhem de opleidings- en doorstroomstad van naam.
“Ik heb keihard gewerkt in dat vermaledijde Arnhem. Er was geen donder te beleven. Ik kende 36 mensen en dat waren de studenten van de toneelschool”, zegt acteur Jacob Derwig in Vrij Nederland. Herman Koch schrijft in het Parool: “Dat ik me altijd zo negatief uitlaat over Arnhem wordt me daar niet eens kwalijk genomen. ‘Hij zet ons toch maar mooi op de kaart’, zeggen ze.” Beiden zijn al een tijdje niet in Arnhem geweest…
Er gebeurt veel in Arnhem. Denk aan alle culturele activiteiten die afgelopen tijd plaatsvonden: de Modebiënnale, Made in Arnhem, Made under Arnhem, de Nacht van de Architectuur, de Showroom van Gang, het Avecom Filmfestival, het Woeste Weduwe Filmfestival, stripfestijn Bal du Piaf Mort, de Sonsbeek Theater Avenue, het Stage theaterfestival, Park Open, Popprijs Ernem Zweet, de overvolle poppodia van Arnhem Live, de Gelderse Muziekzomer, het IKF 05 korenfestival, jazz in Mahler, het SPRNG Jazzfestival, poëzie in de Melksalon…
De culturele kaart van het Ontwerpers Platform Arnhem en de website www.arnhemaanzee.nl geven een overtuigend beeld van een omvangrijk en steeds maar groeiend netwerk van culturele disciplines en platforms, organisaties, schrijvers, dichters, kunstenaars, architecten, dansers, componisten, acteurs, journalisten, ontwerpers et cetera in Arnhem en omgeving. Het zijn weerspiegelingen van de kracht en de reikwijdte van het culturele klimaat van Arnhem.
Arnhem loopt er gewoon niet zo mee te koop. Natuurlijk, de publiciteitsmachines van alle betrokken organisaties draaien op volle toeren, en ook de culturele agenda’s in kranten en op internet staan overvol. Maar is dat voldoende voor het culturele klimaat in en rond Arnhem? Laten we geen kansen liggen? En, kunnen de afzonderlijke personen en initiatieven wel genoeg van elkaars kracht profiteren?
Wat is daarvoor nodig? Kort en goed: een visionair en charismatisch bestuurder met lef en een internationale visie op de lokale kunst en cultuur. Iemand die ambtenaren en politiek kan overtuigen van de noodzaak van een ruim budget voor culturele initiatieven. Een ambassadeur van wat Arnhem qua kunst en cultuur te bieden heeft, nationaal en internationaal. Iemand die contacten legt met culturele netwerken in wereldsteden en uitwisseling mogelijk maakt.
Het internationale perspectief in plaats van de ambtelijke visie, dus. Dat zou eveneens maken dat projecten van formaat zoals de Rijnboogplannen en de Stadsblokken de invulling krijgen die ze verdienen: groots en meeslepend. Met zo’n brede visie was bijvoorbeeld de Floriade 2012 voor Arnhem naar alle waarschijnlijkheid niet op het nippertje democratisch afgeserveerd. (Er is geen plek waar zoveel moois nét niet gebeurt als in Arnhem. Gek genoeg loopt Arnhem juist daarmee wel te koop.)
Aan internationale belangstelling ontbreekt het Arnhem niet. De Arnhemse mode heeft wereldwijde faam. Dutch Design geniet een grote internationale erkenning en heeft belangrijke vertegenwoordigers in Arnhem. De eigenzinnige ontwerpen van Arnout Visser, bijvoorbeeld, staan in het Museum of Modern Art van New York. De schilderijen van Kinke Kooi hangen bij Feature Inc in dezelfde stad. En, op www.arnhemaanzee.nl meldde zich kortgeleden een galerie in Sacramento (VS) die van plan is een overzichtstentoonstelling van Arnhemse kunst te maken.
De voorwaarden zijn er: een omvangrijk netwerk van hoogwaardige initiatieven, belangstelling uit het buitenland en een naam en faam die als vanzelf over de wereld reizen. Nu nog die visionaire charismatische bestuurder die de initiatieven samenbindt, wereldwijde contacten mogelijk maakt en die tamboereert op zijn of haar Arnhem. Wie?
Rijk Willemse, Arnhem aan Zee
In: de Gelderlander, 9 september 2005