Als taal tekortschiet

Nederland telt ruim 2,5 miljoen laaggeletterden. Zij hebben moeite met lezen, schrijven en rekenen. De maatschappelijke kosten daarvan zijn groot en velen missen hierdoor kansen. Dat betreft migranten en nieuwkomers, maar vooral ook volwassenen die niet goed hebben leren lezen, schrijven en rekenen.

De Stichting Lezen & Schrijven organiseert elk jaar in september de Week van de alfabetisering, en ontplooit bijvoorbeeld samen met bibliotheken het Digi-taalhuis.

Hoe werf je deelnemers voor het Digi-taalhuis?

Catch 22

De organisaties die voor hun Digi-taalhuis vrijwilligers werven om de spreekuren, begeleiding en training van deelnemers vorm te geven, kunnen daarvoor Nederlandstalige campagnes voeren. Maar zij komen in een lastige situatie als zij op diezelfde wijze deelnemers willen werven.

Want, om zulke Nederlandstalige campagnes te begrijpen, moet de ontvanger de taal eigenlijk al beheersen. Een echte Catch-22: denk maar eens aan de Italiaanse oproep om Italiaans te leren, die niet echt goed aankomt bij de mensen die nog Italiaans moeten leren…

Plaatjes in plaats van woorden

Icoontjes en filmpjes werken voor deze toepassing beter. Dat begreep de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie al in 2015 heel goed, toen zijn speciaal voor laaggeletterden de website apo.nl (let op de korte url!) opende als ondersteuning van de campagne ‘Kunt u dat even uitleggen’.

De succesvolle campagne bestond onder meer uit iconen, gebarentaalfilmpjes, animatiefilmpjes en 100 nieuwe medicijnbegrippen met hoorbare uitleg. Kijk er maar eens naar op hun website of dit filmpje.

Leerpuntje

Natuurlijk, de onderwerpen die we tegenkomen in het Digi-taalhuis zijn een stuk complexer dan die we in de apotheek ontmoeten. En, natuurlijk, het is voor veel volwassen laaggeletterden vanwege schaamte vaak heel lastig om voor hun probleem hulp te zoeken, hoe goed de campagne ook is.

Toch kunnen de Digi-taalhuizen in Nederland van de apothekers leren. Kijk maar eens naar de beeldtaal die de Digi-taalhuizen nu hanteren in hun logo’s. Die zijn goed voor het werven van vrijwilligers en van draagvlak. Maar of ze geschikt zijn om potentiële deelnemers over de drempel te krijgen…

Goed dat Digi-taalhuizen in Nederland aan de slag zijn gegaan met het (voor velen) verborgen maatschappelijke probleem van laaggeletterdheid. Deze organisaties staan in hun kinderschoenen en lopen tegelijkertijd voorop als het gaat om de integratie van mensen met lees-, schrijf- en rekenproblemen. Het is een hele uitdaging om hiervoor aandacht en aanloop te organiseren. Gelukkig is er tijd, gelegenheid en aanleiding genoeg.

Beeld is overigens niet alleen voor laaggeletterden een belangrijke impuls, ook Generatie Z vraagt er nadrukkelijk om.