zondag, 15 september 2024
Vraag Rijk
Online Schrijfhulp

Blog

no image

"‘Op 5 mei herdenken we 75 jaar vrijheid,’ is op de poster te lezen, met daarbij de jaartallen ‘1945-2020'. Bij het laatste jaartal staat een overlijdenskruisje. Onder meer Forum voor Democratie en organisaties als Viruswaarheid en Nederland in Verzet staan als ondertekenaars op de poster." (Het Parool, 3 mei 2021)

Eigen partijleden noemen de poster "pijnlijk", "niet smaakvol" en "stom", maar nemen er niet echt stelling tegen. Andere politici reageren verontwaardigd. T.B. schrijft op 7 mei 2021 een apologie op de website van zijn partij: "Waarom ik volledig achter onze poster blijf staan".

Die verdediging verdient onze aandacht - al zou het zien van de medeondertekenaars van de poster voldoende moeten zijn - voornamelijk omdat ze gebruikmaakt van de drogreden van de stropop, het "strawman-argument".

Voor allen die zindelijke oordelen willen kunnen onderscheiden van ongeldige, hier een korte analyse van deze falende argumentatie.

The Ways Of Paradox

Over The Ways of Paradox van Willard Van Orman Quine

Willard Van Orman Quine (1908 - 2000) was een Amerikaanse filosoof en logicus in de analytische traditie, een van de meest invloedrijke filosofen van de twintigste eeuw. In zijn artikel The Ways of Paradox (1966) bespreekt Quine op heldere wijze enkele soorten logische paradoxen. Een logische paradox is een tegenstrijdigheid die ontstaat via een vaak schijnbaar foutloze redenering. Logici en wiskundigen gebruiken de paradox om aan te tonen dat de uitgangspunten voor een redenering niet kloppen, of om aan te tonen dat de redenering zelf fouten bevat.

Paradoxen laten zien wat de grenzen zijn van ons denken. Daarom zijn ze onze aandacht meer dan waard. Zeker in deze tijd waarin scepsis, samenzweringsdenken en achterdocht ten aanzien van wetenschappelijke uitspraken om stellingname en kritisch denken vragen. Daarom hier een samenvatting van het eerste essay uit deze verzameling essays.

tractatus logico-philosophicus book

Over de Tractatus Logico-Philosophicus van Ludwig Wittgenstein

Ludwig Wittgenstein (1889–1951) is misschien wel een van de grootste filosofen van de twintigste eeuw. Hij schreef de Tractatus Logico-Philosophicus (1921), een bijzonder en lastig werk over taal, denken en werkelijkheid. Het werk had meteen een enorme invloed in de filosofie en de logica

De opvattingen van Wittgenstein over de beperkingen van taal zijn van groot belang, juist in deze tijd van scepsis, samenzweringsdenken en achterdocht ten aanzien van wetenschappelijke uitspraken. Daarom hier een poging tot een samenvatting die beslist niet de pretentie heeft volledig te zijn, noch volledig correct; ze moet inspireren tot verdere studie en helder denken.

trosp reichenbach

Over The Rise of Scientific Philosophy van Hans Reichenbach

Hans Reichenbach (1891–1953) is misschien wel de grootste empiricus van de twintigste eeuw. Hij levert zachtmoedige, maar doordringende kritiek op rationalisten als Plato en Kant en empiristen als Locke en Hume. Hij ontwikkelt van daaruit een eigen empirische wetenschapsfilosofie, met daarin een belangrijke plaats voor de waarschijnlijkheidsleer en de logica. The Rise of Scientific Philosophy (1951) is zijn laatste en meest succesvolle boek.

Het gedachtegoed van Hans Reichenbach is van groot belang, juist in deze tijd van scepsis, samenzweringsdenken en achterdocht ten aanzien van de wetenschappelijke methode.

mensen 680
(Illustratie: Catherine Willemse)

In zijn boek ‘Corona onthult systeemcrisis’ (2021) legt Gert-Jan Ludden, senior-adviseur crisisbeheersing, de politiek-bestuurlijke aanpak van de coronacrisis onder de loep.

Hij stelt dat we van een institutionele benadering over moeten naar crisismanagement met een menselijke maat.

Dat betreft de aanpak en de communicatie. Die moeten veel eenvoudiger ingericht worden, veel minder instrumenteel. En ze moeten vooral een plek geven aan de betekenis die mensen ontlenen aan het ondergaan van de gevolgen van de crisis. Pas dan kan crisismanagement efficiënt zijn.

morse 2

In Deze Waarheden (2018) vertelt Jill Lepore over de idealen van Samuel Finley Breese Morse, de uitvinder van de telegraaf en de morsecode.

In 1855 schreef hij aan een vriend dat de telegraaf een tijdperk van wereldvrede zou inluiden, "[...] dat de mens zodanige vriendschapsbanden met zijn medemens krijgt dat er geen oorlog meer zal zijn."

Oorlog was volgens Morse een falen van de techniek, "een communicatie-euvel dat door middel van een machine verholpen kon worden".

De optimist.

kill switch jentleson

De Amerikaanse Senaat is in verval. In zijn nieuwe boek "Kill Switch, the rise of the modern Senate and the crippling of American Democracy" legt Adam Jentleson uit hoe dat zit.

De Senaat begon zijn geschiedenis als het voorbeeld van democratie, maar nu zitten er overwegend blanke, conservatieve mannen. Zij vormen geen afspiegeling van de Amerikaanse maatschappij, en kunnen wetgeving naar believen blokkeren. Een belangijk wapen dat zij hiervoor inzetten: de zogenaamde filibuster.

dvf

"If it walks like a duck and it quacks like a duck"... dan moet het wel een statisticus zijn. Met de cijfers waarmee de leider van het FvD de laatste tijd zwaait, op A4'tjes in talkshows en in 'waarachtige' grafieken op zijn website, doet hij alsof hij statisticus is.

Ware het niet, dat die cijfers aantoonbaar niet kloppen. "How to lie with statistics" zei Darrell Huff al in 1954. Appels met peren vergelijken, x- en y-assen naar believen opschalen, tien-jaaroverzichten leggen naast weekoverzichten, noem maar op. Als het de argumentatie maar ondersteunt.

shortselling03

Het debacle rond de aandelenuitgifte van de kwijnende videogame-keten GameStop deze maand laat zien dat sociale media een belangrijke rol kunnen spelen in het perverse spel dat de hedgefunds van Wall Street c.s. spelen.

Met hun focus op winst, door verlies bij de bedrijven waarop zij hun 'short sells' richten, zijn de hedgefunds mede verantwoordelijk voor de bankencrises, zonder dat zij daarvoor gestraft worden.

Tot nu toe, tenminste. Want, de vele individuele 'retards' (anagram van 'traders') die zich en masse verzamelden via socialmedia-platforms als Reddit tegen de short sellers rond GameStop, laten zien dat sociale media een belangrijke factor zijn geworden. Hoe zit dat nu precies?

Schermafbeelding 2021 01 29 om 01.21.36

Opiniemaker Brian Klaas vraagt zich in The Washington Post van 25 januari 2021 af waarom het zo moeilijk is om (Trumpiaanse) samenzweringsaanhangers van hun geloof te brengen, te ‘deprogrammeren’, ook al zouden de feiten daarbij kunnen helpen.

Samenzweringstheorieën en hun aanhangers staan juist nu in de belangstelling en onderzoek ernaar krijgt juist nu urgentie. De bevindingen: als mensen eenmaal ver genoeg zijn gegaan in hun conspiratiedenken, is de weg terug voor hen bijkans onmogelijk.

Dualistische kosmologie

Brian Klaas wijt dit aan de eeuwenoude, naïeve ‘dualistische kosmologie’ die de samenzweerders aanhangen. Zij zien de wereld als een strijdtoneel tussen twee tegengestelde krachten: de goede, spirituele wereld van het licht, en de kwade, materiële wereld van de duisternis.