zondag, 15 september 2024
Vraag Rijk
Online Schrijfhulp

Blog

rotterdam

Over Rotterdam, van Arjen van Veelen

Rotterdam, een ode aan inefficiëntie van Arjen van Veelen, is een boek dat met recht past in de reeks Fantoomgroei (Sander Heijne, Hendrik Noten), Entreprecariat (Silvio Lorusso), De Onzichtbare Hand (Bas van Bavel), Furcht und Freiheit (Jan-Werner Müller)...

Van Veelen maakt met vaak schrijnende anekdotes heel toegankelijk duidelijk wat er mis is met het neoliberalisme en de wijze waarop Nederland bestuurd wordt. Omdat hij zich concentreert op het verleden en op het heden van Rotterdam, met gedegen persoonlijk en journalistiek onderzoek, krijgt het boek een grote impact.

Kijk maar... een paar voorbeelden.

plessner

Over "Grenzen van de gemeenschap - Kritiek van radicale sociale bewegingen, een politiek-sociale filosofie over de tegenstelling tussen gemeenschap en maatschappij" van Helmuth Plessner.

Het boek stamt uit 1924 en is heruitgegeven en wordt ingeleid door Jan Vorstenbosch in 2021. Zijn uitstekende inleiding maakt het lastig toegankelijke boek een stuk benaderbaarder.

Plessner onderscheidt twee categorieën samenlevingen: 1) de Gemeenschap (die kan ontsporen, naar links - USSR, naar rechts - het nazisme), 2) de Maatschappij (alles wat mensen bindt, de sociale sfeer, noodzakelijk voor de ontwikkeling van mensen).

fishing 2

Even een inkoppertje... omdat een gewaarschuwde voor twee telt. En omdat een moment van onoplettendheid zoveel kan kosten.

We weten het allemaal en we zouden er echt nooit intrappen: klikken op een link in een fishing-mail. Toch moet je voortdurend wakker blijven en elke mail die je vraagt ergens op te klikken wantrouwen.

Gelukkig verraden fishing-mails zichzelf vaak. En dat is niet alleen vanwege de 'valse' link die in het bericht zit verborgen. (In dit voorbeeld is dat de link "easystay.com.mx/kvk/KVK22", die verwijst naar een malafide formulier.)

wij zijn bellingcat

Over Wij zijn Bellingcat, van Elliot Higgins

Het boek gaat over het online onderzoeksplatform Bellingcat en hun digitale speurwerk naar de Arabische Lente, de Syrische Burgeroorlog, het MH17-onderzoek, extreemrechts geweld in de Verenigde Staten, executies van Islamitische Staat, geweldsmisdrijven in Libië, de moord op Sergej Skripal…

In deze - slechte - vertaling gaat het veelal over details. Dat is enerzijds natuurlijk goed. Want hoe anders kun je de geloofwaardigheid van het onderzoek aantonen? Maar dat maakt het boek jammer genoeg ook lastig leesbaar. En, de onderzoeksresultaten zijn vaak zo bizar, dat je je telkens afvraagt: Hoe is dit mogelijk?

montgolfier brothers flight

Over Hegel, een biografie, van Jürgen Kaube

Op 4 juni 1783 lieten de gebroeders Montgolfier hun heteluchtballon een proefvlucht maken. De eerste bemande vlucht was op 21 november 1783, met Jean-François de Rozier en François d'Arlandes aan boord, voor een vlucht van acht kilometer.

Jürgen Kaube, auteur van 'Hegel een biografie' (2020) maakt de briljante koppeling van deze luchtvaart met het Duitse idealisme.

Je door bijna niets en een gedachte tot een zekere hoogte verheffen om de aarde te beschouwen vanuit een onbekend perspectief, zonder belangen en politieke of religieuze motieven.

biografie david hume

Juist in deze tijden van scepsis, samenzweringsdenken en achterdocht ten aanzien van de wetenschappelijke methode zijn heldere denkers nodig.

David Hume (1711 - 1776) is zo'n denker.

Ton Vink, de auteur van de biografie van Hume, zet hem neer als baanbrekend filosoof, en als historicus (het zesdelige History of England is van Humes hand), diplomaat en schrijver.

Vink geeft in "Een leven als 'man of letters'" een indrukwekkend overzicht van het leven, het werk en (vooral) het denken van Hume.

IMG 7276

Deze Documenta bevat werken van uiteenlopende kwaliteit. Van schitterend poëtische werken tot amateuristische residuen van (wellicht) zeer nuttige workshops.

Het hoofdthema - onderdrukking - maakt deze Documenta zeer politiek gedreven, wat geen diskwalificatie hoeft te zijn, maar wat op plaatsen leidt tot eendimensionaliteit en minder diepgang.

Onderwerpen als genocide, overheden die volkeren verdrijven van hun land, overheden die zich misdragen komen in zo goed als alle werken terug. De activistische agenda gaat daardoor vaak voor, in wat als kunst wordt gepresenteerd.

Dat betekent dat de inhoud in veel werken voor de kunstzinnige keuzes komt te staan, wat zorgt voor documentair activisme waar poëzie, eigenzinnige keuzes en gelaagdheid wellicht effectiever zijn en minder tijdgebondenheid opleveren.

Waar beide samengaan - poëzie en appel op activisme - daar ontstaan uitzonderlijk prachtige werken. Denk aan de installatie met projecties en geluid van de Vietnamese Nguyên Trinh Thi in het vestingswerk Rondell.

het begin van alles

Als je wilt begrijpen welke verschuiving in het denken David Graeber en David Wengrow met hun boek Het begin van alles (2022) teweegbrengen, dan is de tegenstelling tussen Jean-Jacques Rousseau (1712 - 1778) en Thomas Hobbes (1588 - 1679) een uitstekende kapstok.

Rousseau beschrijft de mens als van nature goed en ongeschonden. Maar de uitvinding van de landbouw leidt tot privébezit en afgunst. Een burgerlijke overheid is dus nodig om dat bezit te beschermen. Hobbes beschrijft de oertoestand van de mens juist als een oorlog van allen tegen allen. Ook hij vindt een burgerlijke overheid nodig, maar juist omdat mensen van nature niet beschaafd zijn.

Beide verhalen slaan nergens op, aldus de auteurs.

collot 1

Hendrik baron Collot d'Escury werd op 4 september 1773 geboren in Rotterdam. Hij studeerde in Groningen en promoveerde in 1794. Door de politieke omwenteling van 1795 - de stadhouder werd verdreven, de Bataafse Republiek begon, de adel kreeg het te verduren - kon hij pas twintig jaar later aan de slag als lid van Provinciale en Gedeputeerde Staten van Holland en als lid van de Tweede Kamer.

Dat betekende voor hem 'de facto' een quarantaine van ruim twintig jaar. Waarin hij zijn encyclopedische, zevendelige “Holland’s Roem in Kunsten en Wetenschappen" schreef. Hij bracht zijn dagen meerendeels met letterkundige studiën door.

thatsmy son 02
“That’s our son!”, photographer unknown

Omdat juist deze dag erom vraagt, hier een tekstje dat ik begin 2021 schreef voor een opkomend koffiemerk.

Volg de January 6 committee hearings op bijvoorbeeld CNN (FOX News besteedt er overigens geen enkele aandacht aan.)