Bart Jacobs, hoogleraar Computerbeveiliging aan de Radboud Universiteit leidde ons tijdens de Media Villa Arnhem van dinsdag 23 februari langs de vraagstukken van informatiebeveiliging en privacybescherming. Dank Bart Jacobs en dank gastheer en gespreksleider Marco Derksen voor een fantastische avond.
Inspirerend, vooral het dilemma tussen 'slimmeriken' en 'ratten'. Zijn die 'databrokers' die aan onze privégegevens verdienen nu slimme marketeers of gewetenloze knaagdieren?
Dat was het mantra van Jacobs in zijn betoog. Het gaat erom hoe de ratten te ontwijken en gebruik te maken van slimme, privacy-sparende technologie. Een gedurfde aanvliegroute, voor een zaal vol marketeers en voor een gespreksleider die zich profileert als marketinggoeroe.
Europa versus Amerika
Fijn om uit eerste hand te leren dat de continentale wetgeving voldoende handvatten biedt om onze privégegevens effectief te beschermen. Met recht en rede. Het is bij Nederlandse en Europese wet verboden om zulke gegevens te verhandelen of vrij te geven. Jammer, merkte Jacobs op, dat dit onderwerp nog niet echt doorgedrongen is tot de juristenopleidingen.
Tegelijkertijd was het onthutsend om te leren dat globalisering de lossere Amerikaanse uitgangspunten alle ruimte biedt... Daar geldt een veel ruimere opvatting. Eén vraag om toestemming neemt de beperking voor vrijgave en handel in gegevens weg. En wie leest die 'terms and conditions' nu werkelijk alvorens op de 'agree-knop' te drukken die - Sesam open u - toegang geeft tot de diensten van een Amerikaanse provider?
Privacy? Context!
Prachtig inzicht dat privacy contextueel gedefinieerd kan worden, Bart Jacobs. Gegevens uit de ene context (bijvoorbeeld de spreekkamer van de huisarts) horen niet in een andere context (bijvoorbeeld de marketingafdeling van een farmaceutische reus). Dat voelen we allemaal aan. Schending van dat uitgangspunt leidt - in Europa - niet alleen tot woede bij de betrokkenen maar ook tot een ijzersterke zaak voor een eventuele rechter.
Toch begaan nog steeds vele providers en marktpartijen ernstige schendingen van deze morele grondslag. Voorbeelden te over. 'Klantverraders', dat was het treffende neologisme dat Jacobs in dit verband introduceerde. En ook de parallel van privacy met de omgang met orgaandonatie zal ik niet licht vergeten.
Mediawijsheid en techniek
De les die ik leerde: we hebben een flinke opdracht om onze kinderen mediawijs te maken en te houden, maar ook om de nieuwe tools voor betere privacy de plek te geven die ze verdienen. En om hieraan voortdurend te blijven werken.
Vooralsnog lijkt het erop dat ad- en cookieblokkers, maar ook andere privacy-veilige toepassingen het qua penetratie en gebruiksgemak afleggen tegen grootheden als Google, die onze privégegevens als betaalmiddel voor hun diensten gebruiken.
Aan de slag dus!
Kijk hier naar de presentatie van Bart Jansen (YouTube, 1 uur en 8 minuten)
Meer over privacy in hoofdstuk 4 van De schizofrenie van sociale netwerken.