Wie wil weten wat er in de sociale netwerken speelt rond een bepaald thema, die kan zoeken met uiteenlopende instrumenten. Denk aan Google, Socialmention.com of Addictomatic.com. Maar wie deze zoekmachines wil gebruiken om te onderzoeken wat er allemaal speelt rond een beleidsthema – zoals “bevolkingsdaling” – die moet nog een extra stap zetten. Immers, de betreffende beleidsterm wordt in de regel niet gebezigd door degenen die het betreft en ermee bezig zijn.

Die extra stap bestaat eruit dat de beleidsterm (“bevolkingsdaling”) vertaald wordt naar concepten die er direct mee samenhangen. Die vertaling kan een operationalisering van de beleidsterm inhouden (Waaraan herken je initiatieven rond bevolkingsdaling in de praktijk?), maar kan ook betekenen dat we de term SMART maken (specifiek, meetbaar, aannemelijk, realistisch en tijdgebonden).

Zo’n conceptuele vertaling – wat een kwestie van handwerk is – kan bij de beleidsterm “bevolkingsdaling” bijvoorbeeld concepten opleveren als “te weinig leerlingen dorpsschool”, “voortbestaan buurtwinkel”, “pin-automaten platteland”, “betaalbare zorg in dorpen”, “jongeren vertrekken naar de stad”. In deze fase maken we de stap van het gebruik van zoektermen, naar het gebruik van zoekconcepten. Dat is een stap waarvoor nog geen geautomatiseerde hulpmiddelen beschikbaar zijn.

Is er eenmaal een SMART concepten-apparaat samengesteld voor de betreffende beleidsterm, dan kunnen deze concepten aan de genoemde zoekmachines aangeboden worden (Google, Socialmention.com of Addictomatic.com). Met de resultaten die dit oplevert, kan het beleid mogelijk bijgestuurd worden, en kunnen ambassadeurs en partners in dit beleid geactiveerd of geïnspireerd worden met beleidsmaatregelen die passen.