Bij co-creatie werken partners samen en hebben alle deelnemers invloed op het proces en het resultaat van dit proces, zoals een plan, advies of product.
Co-creatie is er in verschillende soorten en maten – afhankelijk van de mate van openheid in het team en van het eigenaarschap; het succes van de co-creatie hangt af van een aantal regels die zorgen voor vitaliteit en welslagen. Martijn Pater (2009) onderscheidt vier soorten co-creatie:
De initiatiefnemer en de rolverdeling
Bij co-creatie zijn er altijd een initiatiefnemer en deelnemers: bedrijven of personen. De initiatiefnemer bepaalt wie onder welke voorwaarden meedoet. Dat zorgt voor vier vormen van co-creatie:
- De crowd: voor uitdagingen waarvoor veel ideeën nodig zijn (Peerby)
- De community: voor uitdagingen waarvoor veel goodwill nodig is (Linux)
- De club van experts: voor specifieke uitdagingen waarvoor input van hoge kwaliteit nodig is (Nokia)
- De coalitie van partners: voor complexe uitdagingen waarvoor investeringen nodig zijn (Publiek-Private Samenwerking)
Hoe kan co-creatie een succes worden?
Voor een succesvolle samenwerking moet het co-creërende team sociaal kapitaal hebben en dat ook willen beheren: wederkerigheid, openheid en vertrouwen. Pater onderscheidt vijf principes voor succes, elk gestapeld op de ander, zoals in de piramide van Maslow:
- Inspireer tot deelname: daag mensen uit, vertel wat het voor hen oplevert
- Selecteer de beste ideeën en de beste mensen
- Verbind creatieve ideeën en mensen, online en offline
- Deel de resultaten, op de manier die de mensen waarderen
- Ga door: co-creatie is iets van de lange adem
Trend: steeds meer outsourcen
Consultancy.uk (2015) stelt vast dat in de engineering innovatie van levensbelang is (hoe van idee naar economisch rendabele producten en diensten te komen), en dat daarvoor steeds minder de interne R&D-afdeling wordt gebruikt. Deze bedrijven investeren nu in ‘collaborative innovation”. De trend voor de lange termijn is samenwerking met externen, volgens de principes van partnerschap en co-creatie.
Nieuwe rol voor bureaus
Tim Williams (2013) neemt een vergelijkbare trend waar voor reclamebureaus. Hun rol is niet langer alleen maar creatie maar ook curatie. “Agency professionals must learn to embrace, not resist, the new open source world in which we live.”
Werk is niet langer een plek. De grootste uitdaging voor organisaties was het zoeken en huren van medewerkers. Nu kun je de beste kracht online vinden om alles overal te doen. Co-creatie zorgt ervoor dat bureaus en opdrachtgevers de beste ideeën kunnen uitvoeren in minder tijd en kosten. Het bureau houdt daarin zijn rol als leider, als eigenaar van de media, de productie, de strategie en het relatiebeheer.
Bronnen co-creatie
Martijn Pater, 2009, “Co-creation’s 5 guiding principles”, whitepaper
Consultancy.uk, 2015, “Industries embracing open innovation and co-creation”
Tim Williams, 2013, “Co-Creation and the Future of Advertising Agencies”
Zie ook Het nieuwe sturen voor overheden